Zapowiedziane właśnie przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska zmiany dotyczące parków narodowych w Polsce są wciąż bardzo ogólne. Z jednej strony cieszy fakt, że polityczni decydenci w końcu wywołali temat od lat zaniedbywany. Z drugiej, nie wiemy, czy temat zostanie potraktowany całościowo – komentuje Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, która od ponad 10 lat zabiega o utworzenie Turnickiego Parku Narodowego i poszerzenie Bieszczadzkiego Parku Narodowego, a niedawno opublikowała wstępną mapę obszarów, gdzie powinny powstać takie obszary chronione.
Obecnie znamy tylko niektóre z zapowiedzi – mówi dr Antoni Kostka z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze. – Są wśród nich zwiększenie finansowania. Mowa tutaj o wzroście dotacji budżetowej na parki z 88 milionów złotych na 134 miliony złotych. Jednak w warunkach rosnących cen i kosztów utrzymania taka podwyżka nie wydaje się załatwić problemów budżetowych parków narodowych. Parki powinny być w całości utrzymywane przez państwo, a nakaz dorabiania przez parki na sprzedaży drewna czy też odstrzałów zniknąć z parkowych obowiązków.
Niejasna jest też sprawa potencjalnych wpływów z Funduszu Leśnego. Pozytywnym sygnałem jest to, że pieniądze z tego źródła nie będą rozdawane uznaniowo, w formie konkursu. Jednak wciąż nie wiemy jakiej wysokości będzie ten stały odpis z pieniędzy pochodzących z wycinki polskich lasów, generowanych przez działalność Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe. Minister Michał Kurtyka i wiceminister Małgorzata Golińska nie ruszyli ponadto tematu podatku leśnego, który mógłby stać się zachętą dla samorządów niechętnych parkom narodowym. Obecnie za lasy w parkach narodowych trafia do gminnych kas zaledwie połowa kwoty, którą płaci się za lasy poza parkiem.
Nie wiemy też, jak ministerstwo chce doprowadzić do pozyskania zgody samorządów na utworzenie lub poszerzenie parku – dodaje Kostka. – Na ministerialnej konferencji zorganizowanej w poniedziałek i po niej nie wybrzmiała deklaracja w sprawie zniesienia samorządowego weta w tej sprawie, które zostało wprowadzone po 2000 roku i do dziś paraliżuje system ochrony przyrody w Polsce. Problemów nie rozwiąże też jedna scentralizowana dyrekcja dla polskich parków narodowych. W żaden sposób nie odpolityczni dyrektorskich stanowisk.
Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze czeka na dalsze szczegóły dotyczące konsultacji w sprawie zmian dotyczących parków narodowych. Te zmiany są konieczne. Nie wiadomo jeszcze czy i w jakim zakresie strona społeczna zostanie uwzględniona w tym procesie.
My ze swojej strony zawsze deklarujemy wolę współpracy i wsparcie w zakresie wypracowania jak najlepszych rozwiązań dla polskiej przyrody – konkluduje Kostka. – Jednocześnie oczekujemy jasnego sygnału, czy rząd rzeczywiście chce kompleksowo zreformować parki narodowe, powołać te, które czekają na utworzenie od wielu lat, i co chce zrobić, żeby praca w parku stała się prestiżowym i dobrym płatnym zajęciem. Bez żadnej wątpliwości parki narodowe zasługują na szczególne potraktowanie.
