Powstała dokumentacja projektowa Kaszubskiego Parku Narodowego
Grupa przyrodników z Pomorza przygotowała dokumentację dla projektowanego Kaszubskiego Parku Narodowego. Zebrane materiały stanowią solidną podstawę do zainicjowania formalnych prac nad utworzeniem tego obszaru chronionego.
Ochrona obszaru projektowanego Kaszubskiego Parku Narodowego nie jest pomysłem nowym. Ta idea ma już ponad 100 lat.
Lasy Mirachowskie, największy kompleks leśny na Pojezierzu Kaszubskim, stanowią matecznik przyrody – ostoję bioróżnorodności o randze krajowej – mówi dr hab. Maciej Przewoźniak, inicjator i koordynator przygotowania dokumentacji dla projektowanego parku narodowego. – Obecnie istnieje tu dziewięć rezerwatów przyrody zajmujących tylko 10 procent powierzchni planowanego parku narodowego. Ochrona rezerwatowa, w połączeniu z obszarami Natura 2000, które z założenia są formami wybiórczej ochrony przyrody, Kaszubskim Parkiem Krajobrazowym, którego ponad 40-letnia historia dowodzi, że jest formą ochrony deklaratywnej i innymi, w tym pozornymi formami ochrony jest niewystarczająca dla zachowania i renaturalizacji przyrody Lasów Mirachowskich, głównie ze względu na negatywne skutki eksploatacyjnej gospodarki leśnej. Z drugiej strony, duże nagromadzenie różnych form ochrony świadczy o niezwykłej, całościowej wartości przyrody i krajobrazu Lasów Mirachowskich. W związku z tym niezbędne jest zdecydowane powiększenie powierzchni obszaru ich realnej ochrony. Jedyną formą ochrony, która zapewni efektywną ochronę przyrody i krajobrazu Lasów Mirachowskich jest park narodowy. Należy podkreślić, że w żadnym z utworzonych w Polsce parków narodowych nie są chronione struktury przyrodnicze specyficzne dla Kaszubskiego Parku Narodowego i typowe dla niego krajobrazy.
W ubiegłym roku Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze wsparła inicjatywę powołania Kaszubskiego Parku Narodowego, uruchamiając specjalną petycję, pod którą w kilka dni podpisało się kilkanaście tysięcy osób.
Powołanie parku narodowego w Lasach Mirachowskich powinno być jednym z priorytetów w polityce środowiskowej naszego państwa – twierdzi Piotr Klub z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze, autor opracowania poświęconego planowanym parkom narodowym w Polsce. – Pamiętajmy, że dziś parki narodowe w Polsce stanowią zaledwie 1% terytorium naszego kraju. Utworzenie nowych miejsc chronionych na mapie naszego kraju, które proponujemy, zwiększyłoby ten obszar do dwóch, maksymalnie trzech procent. Niestety. Wciąż powstanie takich obszarów, a nawet poszerzenie istniejących parków narodowych, spotyka się z wieloma przeszkodami. Najtrudniej jest tam, gdzie, jak w przypadku Kaszubskiego Parku Narodowego, obszar projektowanego parku, chociaż jest prawie w całości własnością Skarbu Państwa, znajduje się pod zarządem Lasów Państwowych.
Przewoźniak uważa, że państwowe przedsiębiorstwo w ogóle nie jest partnerem do dyskusji – powinno dostać od Rady Ministrów decyzję o przekazaniu administracji nad państwowymi gruntami parkowi narodowemu, który służy ochronie dobra ogólnonarodowego. Troska o to dobro to obowiązek rządu. Za absurdalny uważa też ustawowy wymóg uzgadniania utworzenia parku narodowego z samorządami gmin, które merytorycznie nie mają do tego żadnego przygotowania i często reprezentują antyekologiczne, wsteczne cywilizacyjnie, populistyczne poglądy.
Powstanie dokumentacji dla Kaszubskiego Parku Narodowego stanowi niewątpliwy krok do przodu. Jest efektem społecznej pracy zespołu złożonego z 27 ekspertów. Dr hab. Maciej Przewoźniak wyjaśnia dlaczego zdecydował się na takie działania:
Centralna administracja państwowa od 20 lat nie utworzyła w Polsce żadnego, nowego parku narodowego, przedstawiciele środowiska naukowego i pozarządowych organizacji proekologicznych stworzyli obywatelskie grupy inicjatywne, pracujące na rzecz utworzenia niektórych parków. Jedna z takich grup sporządziła opracowanie pod nazwą „Kaszubski Park Narodowy. Dokumentacja dla potrzeb utworzenia Parku”. Dokumentacja zostanie przekazana Radzie Ministrów RP, w celu zainicjowania formalnych działań na rzecz utworzenia Parku. W gestii Ministra Klimatu i Środowiska jest powołanie zespołu ds. utworzenia Kaszubskiego PN, który we współpracy z samorządami wypracuje ostateczne rozwiązania. Konsultacje przeprowadzone zostaną przede wszystkim z samorządami gmin, na obszarze których położony jest Park. Zadaniem ministerstwa będzie wspieranie tych działań i koordynacja prac przygotowawczych do utworzenia Parku.
W opinii Przewoźniaka dokumentacja w pełni potwierdziła zasadność utworzenia Kaszubskiego Parku Narodowego, w celu efektywnej ochrony i renaturalizacji, w warunkach globalnych zmian klimatu, ukształtowanych na terenach młodoglacjalnych siedlisk leśnych, torfowiskowych i wodnych, stanowiących obecnie podstawę rozwoju co najmniej: 73 typów zbiorowisk roślinnych, wegetacji 721 gatunków roślin naczyniowych – kwiatowych i paprotników (29 chronionych), w tym górskich, 176 gatunków mchów i wątrobowców (60 chronionych), bogatej bioty grzybów, zwłaszcza porostów (336 gatunków, 42 chronione) oraz zróżnicowanej fauny bezkręgowców (671 gatunków, 18 chronionych), ryb i minogów (30 gatunków, 6 chronionych), płazów (9 gatunków – wszystkie chronione), gadów (4 gatunki – wszystkie chronione), ptaków (153 gatunki, 142 chronione) i ssaków (42 gatunki, 24 chronione), a także rewaloryzacji dziedzictwa kulturowego i realnej ochrony unikalnych krajobrazów priorytetowych, obejmujących obszar całego Parku.
Dokumentacja projektowa parku jest dostępna na stronie www.kaszubskiparknarodowy.eu