Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze przygotowała nową dokumentację dla planowanego Turnickiego Parku Narodowego. Projekt powołania parku powstał aż 35 lat temu. W latach 90. ubiegłego wieku byliśmy najbliżej utworzenia Turnickiego Parku Narodowego. Niestety park nie powstał do dziś i każdy kolejny rok oznacza utratę jego unikalnych walorów przyrodniczych ? alarmują przyrodnicy z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze.
W przygotowanie dokumentacji zaangażowało się kilkudziesięciu uznanych przyrodników i ekspertów ? wyjaśnia Radosław Michalski z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze. ? Jej powstanie nie byłoby też możliwe bez pracy włożonej przez działaczy i wolontariuszy naszej fundacji. Publikując aktualną monografię poświęconą Turnickiemu Parkowi Narodowemu chcemy przypomnieć o pilnej potrzebie ochrony ostatnich skrawków Puszczy Karpackiej, które ocalały na Pogórzu Przemyskim i w Górach Sanocko-Turczańskich. Z terenu planowanego parku narodowego wyjeżdża sześć trzydziestotonowych ciężarówek z drewnem dziennie.
Na terenie planowanego Turnickiego Parku Narodowego stwierdzono występowanie wielu chronionych gatunków. Są wśród nich nie tylko gatunki rzadkich porostów, ale i ptaków ? wśród nich orliki krzykliwe, sóweczki, jak i bardzo rzadkie w Polsce orły przednie. Teren projektowanego parku jest również ważną ostoją dużych drapieżników. Dzięki temu, że jest praktycznie bezludny, schronienie na tym obszarze znalazły wilki, rysie i żbiki. Coraz częściej bytują w granicach planowanego Turnickiego Parku Narodowego niedźwiedzie. Jeszcze bogatszy jest świat mchów, wątrobowców i grzybów. Na terenie projektowanego parku narodowego stwierdzono występowanie bardzo rzadkich gatunków owadów, szczególnie tych związanych z martwym drewnem.
Planowany Turnicki Park Narodowy jest jedynym miejscem występowania w Polsce co najmniej 40 gatunków ? wyjaśnia Michalski. ? Wśród nich znalazły się skrajnie rzadkie owady i grzyby, w tym gatunki wskaźnikowe dla lasów naturalnych. 24 taksony grzybów są nowe dla Polski. Natomiast 16 gatunków owadów było znanych na przełomie XIX/XX wieku, ale później nie wykazywano ich w Polsce, a część nie była znana wcześniej. Obecność większości tych gatunków nie byłaby możliwa bez martwego drewna i drzew spełniających kryteria drzew pomnikowych. Na terenie parku nasza Fundacja zinwentaryzowała ponad sześć tysięcy takich drzew. Ile z nich zostanie wyciętych zanim powstanie park narodowy?
Obszar planowanego Turnickiego Parku Narodowego obejmuje powierzchnię 17 216 hektarów. Są to w całości tereny należące do Skarbu Państwa, zarządzane przez Lasy Państwowe. Powierzchnia jest mniejsza w stosunku do proponowanych 20 tysięcy hektarów w 1993 roku. Idea powołania parku powstała już w 1982 roku. Jeszcze wcześniej, bo już w 1938 roku, Tadeusz Trella wnioskował o ochronę rezerwatową turnickich lasów. Sam planowany park obejmuje oprócz terenów typowo leśnych, łąki i wyjątkową dolinę Wiaru, jednej z najczystszych rzek w Polsce, a jednocześnie najmniej zniszczonych przez ingerencję człowieka.
W niedalekiej przyszłości stracimy jeden z największych przyrodniczych skarbów naszego kraju, jeśli nie zatrzymamy wycinki na terenie planowanego parku narodowego ? alarmuje Michalski. ? I być może o to chodzi instytucjom sprzeciwiającym się powstaniu parku narodowego. Wycinka jest wciąż prowadzona na tym obszarze, zaś miejscowe Nadleśnictwo Bircza nie było zainteresowane wyłączeniem z gospodarki leśnej najcenniejszych fragmentów Puszczy Karpackiej. Przez ostatnią dekadę zebraliśmy wiele przykładów niszczenia przyrody tego obszaru, i wiemy, że dalsze trwanie przy wycince lasów projektowanego parku doprowadzi do tego, że utracimy szansę na ich ocalenie. Należy dodać, że obecna sytuacja prawna trwale zabezpiecza przyrodę, wyłącznie w przypadku powołania parku narodowego lub rezerwatu przyrody.
Niestety obowiązujące w Polsce prawo, które zostało zmienione po 2000 roku, znacznie komplikuje powoływanie parków narodowych, a wręcz uniemożliwia ich powstanie. Dziś zaledwie 3 procent planowanego parku jest objętych ochroną w formie rezerwatu!
Pobierz nową dokumentację poświęconą Turnickiemu Parkowi Narodowemu.
Monografia poświęcona Turnickiemu Parkowi Narodowemu powstała dzięki środkom własnym Fundacji oraz wsparciu finansowemu Fundacji WWF Polska.
| Załącznik | Size |
|---|---|
| TuPN_monografia_FDP_FINAL-1.pdf | 24.53 MB |
