Ptaki karpat

Źródło zdjęcia: niechzyja.pl / Tomasz Skorupka

Niegdyś pospolite w Polsce łyski, czernice, cyraneczki i głowienki obecnie w zastraszającym tempie znikają z Polskich jezior i innych wód. Mimo to nadal się na nie poluje. Polski Komitet Krajowy Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN), do którego należy Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, zaapelował o wykreślenie ich z listy gatunków łownych i objęcie ścisłą ochroną. Argumentem o zatrzymanie odstrzału tych ptaków jest najnowsza ekspertyza przygotowana przez IUCN.

Najnowsze opracowanie Polskiego Komitetu Krajowego IUCN nie pozostawia złudzeń. Sytuacja czterech spośród 13 gatunków ptaków łownych w Polsce jest dramatyczna. Presja ze strony łowiectwa doprowadziła do ich gwałtowanych spadków.

Liczby mówią same za siebie. Głowienka zanotowała spadek populacji lęgowej o 75% w ciągu ostatnich 30 lat. Podobnie jest w przypadku drugiego gatunku kaczki, czernicy. Popularna i stosunkowo często obserwowana łyska mogła zanotować spadek populacji lęgowej nawet o 70-90%. Cyraneczka jest najmniej rozpoznana jeżeli chodzi o trendy spadkowe w Polsce, ale na przykładzie danych z lęgowisk w Rosji i Finlandii, szacuje się jej spadek na poziomie 20-30%.

Sam raport zajął się czterema gatunkami, jednak na swoje opracowanie czeka pozostałe dziewięć gatunków – mówi Radosław Michalski z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze. – Są wśród nich słonka i jarząbek. Polowanie na te ptaki nie ma żadnego uzasadnienia i powinny wkrótce dołączyć do wspomnianej w raporcie IUCN czwórki.

Autorzy ekspertyzy rekomendują wprowadzenia natychmiastowych zmian w polskim prawie. Należy zacząć od zdjęcia tych gatunków z listy gatunków łownych. Jak podkreślają: Obecnie brakuje merytorycznych przesłanek za pozostawieniem ww. gatunków na liście łownych, tym bardziej, że jak wykazano powyżej, względy poziom odstrzału w skali kraju w przypadku części gatunków jest wysoki, zarówno w odniesieniu do populacji lęgowych jak i zimujących. Polowanie przez polskich myśliwych (przez okres ponad 5 miesięcy w roku) na gatunki będące w regresie, w tym na gatunek zagrożony wyginięciem w skali globalnej (głowienka), przy braku jakichkolwiek przesłanek przyrodniczych czy ekonomicznych przemawiającym za ograniczaniem ich liczebności, jest bez wątpienia trudne do merytorycznego uzasadnienia i nieakceptowane przez znaczną część społeczeństwa.

Należałoby również skrócić sezon polowań na kaczki o jeden miesiąc oraz zakazać polowań w słabych warunkach oświetleniowych, czyli o zmroku i o świcie. Szwankuje również sprawozdawczość. Tak naprawdę ze sprawozdań łowieckich przygotowanych przez Stację Badawczą PZŁ w Czempiniu obecnie wszystkie gatunki kaczek traktuje się jako „dzikie kaczki”, a poszczególne gatunki gęsi jako „dzikie gęsi”, pomimo że teoretycznie Związek powinien posiadać dane o dokładnej liczbie zastrzelonych ptaków z poszczególnych gatunków.

Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze, która wchodzi w skład koalicji Niech Żyją! apeluje o podpisywanie petycji na stronie https://niechzyja.pl/dzialaj/petycja/ w sprawie wprowadzenia zakazu polowań na 13 gatunków ptaków.

Przeczytaj cały raport. 

Coraz bliżej utworzenia strefy ochronnej dla orła przedniego w Puszczy Karpackiej? Wiele na to wskazuje, chociaż niepokoi długi czas podejmowania decyzji w tej sprawie. W 2017 roku o wyznaczenie strefy w Nadleśnictwie Ustrzyki Dolne wnioskowała nasza Fundacja, ale sprawa została umorzona przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska. Po ostatniej wizji lokalnej jest jednak szansa na jej powołanie.

Decyzja odmowna była uzasadniona przez RDOŚ faktem, że nie było lęgów w 2018 roku, pomimo zasiedlenia gniazda w poprzednich latach. Fundacja odwołała się w tej sprawie do Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. W rezultacie GDOŚ przekazał sprawę do kolejnego rozpatrzenia.

Ostatnia wizja lokalna w marcu tego roku na terenie Nadleśnictwa Ustrzyki Dolne, w której wzięliśmy udział, potwierdziła zasiedlenie gniazda przez orła przedniego – mówi Piotr Klub z Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze. – Do RDOŚ ponownie złożymy wniosek o niezwłoczne utworzenie strefy. W tym przypadku proponujemy obszar od 143 do 200 metrów wokół gniazda przez cały rok, i od 400 do 500 metrów okresowej ochrony. Mamy nadzieję, że po prawie dwóch latach RDOŚ przychyli się do wniosku o utworzenie strefy.

Orzeł przedni jest skrajnie rzadkim gatunkiem w Polsce. Jego liczebność szacuje się na zaledwie 30 par. Dlatego strefy ochronne dla tego gatunku powinny powstawać w trybie pilnym. Przeciąganie podjęcia decyzji może skończyć się tragicznie dla orłów. Jedynie strefa ochronna może zagwarantować, że w sąsiedztwie gniada nie będzie prowadzona wycinka drzew, a ptaki nie będą niepokojone przez ludzi.

Ptaki Polskie, razem z pasjonatami ptaków w całym kraju, zapraszają na jedyną taką noc w Polsce – Noc Sów.

Wspólnie poznamy świat sów, opowiemy Wam o poszczególnych gatunkach i biologii tych tajemniczych ptaków, zapoznamy się z metodami badań i ochrony sów oraz dowiemy się, jak znaczącą rolę miały one w polskich legendach i kulturze. Co więcej, wyjdziemy w teren, gdzie będziemy poznawać i nasłuchiwać sowy – w samym środku wiosennej nocy.

Po raz kolejny zapraszamy do nas, na Pogórze Przemyskie, w dniu 23 marca. Będzie dużo ciekawych sowich opowieści. Zostały tylko trzy miejsca. Zapraszamy!

Garść ważnych informacji 
– spotykamy się 23 marca, w sobotę, o 17:30 w Informacji Turystycznej w Nowosiółkach Dydyńskich, całość wydarzenia potrwa do około 22;
– w tym roku oprócz prezentacji prowadzimy warsztaty z oznaczania zawartości sowich wypluwek i opowiemy trochę o sowiej diecie;
– po prezentacji i warsztatach przejdziemy się na godzinny spacer, na którym będziemy nasłuchiwać sów i innych odgłosów lasu;
– niezbędna ciepła odzież i latarki
– w razie złej pogody odwołujemy spacer, ale prezentacja i warsztaty z wypluwek zostają.
– zgłoszenia na www.nocsow.pl – zostały już tylko 3 miejsca