Turnicki Park Narodowy
Turnicki Park Narodowy to najdłużej powstający park narodowy w Polsce. I do dziś nie powstał!
Historia starań o utworzenie Turnickiego Parku Narodowego
Początki idei ochrony obszaru projektowanego Turnickiego Parku Narodowego sięgają okresu dwudziestolecia międzywojennego.
Wtedy to przemyski przyrodnik, Tadeusz Trella, zwrócił uwagę na potrzebę ochrony grupy górskiej Suchego Obycza i Turnicy, gdzie lasy były zagrożone wyrębem. Tak pisał na łamach „Ochrony Przyrody” w 1938 roku:
„Las turnicki (…) przedstawia —w coraz rzadszych już dzisiaj ustroniach — widok nie często spotykany. Olbrzymie jodły i potężne buki rywalizują we wzroście na grubość i wzwyż, (…) sędziwe jawory i poważne jesiony niewiele ustępują jodłom i bukom (…)”.
(Trella T. 1937)
W 1982 roku profesorowie Janusz Kotlarczyk i Jerzy Piórecki, zgłosili postulat utworzenia parku na tym obszarze. Jednak dopiero 10 lat później wrócono do tej idei. Było to możliwe dzięki upadkowi reżimu komunistycznego w Polsce i likwidacji partyjnego ośrodka z siedzibą w Arłamowie.
W 1993 roku powstała dokumentacja projektowa parku, którym miał objąć obszar o powierzchni około 20 tysięcy hektarów.
Jednak mimo wielu starań Turnicki Park Narodowy wtedy nie powstał.
I nie powstał do dziś.
Pomimo wielu apeli kolejnych pokoleń przyrodników i aktywistów. Obszar projektowanego Turnickiego Parku Narodowego jest wciąż narażony na eksploatację jego zasobów, która nie uwzględnia potrzeby utworzenia parku.
Walory przyrodnicze projektowanego Turnickiego Parku Narodowego są bezsprzeczne
Na obszarze planowanego parku pracownicy Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze znaleźli już ponad 6 tysięcy drzew spełniających kryteria drzew pomnikowych. Pogórze Przemyskie jest jedną z kluczowych ostoi żbika, który dziś występuje wyłącznie w polskich Karpatach. Stale obserwowane są wilki, rysie i niedźwiedzie. Występuje szereg chronionych gatunków, w tym gatunki owadów charakterystyczne dla lasów pierwotnych. Wśród 151 gatunków ptaków, które stwierdzono na terenie parku, należy wymienić orła przedniego – jest to 10% krajowej populacji, orlika krzykliwego, sóweczki, puszczyka uralskiego, puchacza, dzięcioła białogrzbietego i trójpalczastego.
Rola Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze
Naszym celem od od początku istnienia naszej fundacji czyli od 2008 roku jest powołanie Turnickiego Parku Narodowego.
Dzięki nam zapomniana już idea powołania Turnickiego Parku Narodowego wróciła na nowo.
Prowadzimy badania naukowe i inwentaryzacje – do tej pory pracownicy Fundacji Dziedzictwo Przyrodnicze na obszarze projektowanego Turnickiego Parku Narodowego na powierzchni ok. 19 tys. ha znaleźli około 6,5 tysiąca drzew o wymiarach pomnika przyrody (niestety wnioski o ustanowienie pomników przyrody wysłane do trzech gmin leżących w granicach projektowanego parku zostały odrzucone).
Zanim powstanie park narodowy, chcemy chronić większą część tego obszaru przynajmniej w formie rezerwatu przyrody. W tej sprawie złożyliśmy już wniosek, ale Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska wciąż nie podjął decyzji.
Zgłaszamy wnioski o strefy ochronne dla gatunków strefowych ptaków i porostów na obszarze projektowanego parku (kampania Mikro-rezerwaty).
Bierzemy aktywny udział w konsultacjach społecznych do Planów Urządzania Lasu nadleśnictwa, które zarządza obszarem projektowanego parku.
Z inicjatywy Fundacji powstała strona internetowa dedykowana TuPN www.turnickipn.pl, na której każdy ma okazję poznać projektowany Park. Trwają prace nad jej unowocześnieniem.
Opracowaliśmy dokumentację dla projektowanego Turnickiego Parku Narodowego:
- W 2018 r powstał nowy Projekt Turnickiego Parku Narodowego – 35 lat od opublikowania pierwszego projektu: Projektowany Turnicki Park Narodowy. Stan walorów przyrodniczych – 35 lat od pierwszego projektu parku narodowego na Pogórzu Karpackim monografia dostępna tutaj
- Analiza społecznych i ekonomicznych uwarunkowań cennych przyrodniczo obszarów Pogórza Przemyskiego i Gór Słonnych.
Realizujemy również projekt finansowany z programu NIW (Narodowy Instytut Wolności) pt. “Obywatelskie Pogórze Przemyskie” (są to spacery edukacyjne, szkolenia, warsztaty, webinaria dla lokalnej społeczności i turystów) wraz z Lokalną Organizacją Turystyczną “Wrota Karpat Wschodnich” oraz z ruchem wolontaryjnym Kwitnąca Otulina. Wspólnie realizujemy działania związane z projektem Niewidzialny Park Narodowy – https://niewidzialnypark.pl/ – m.in. mikrofestiwal Wianki czy kolejny mikro-festiwal Sezon Mgieł.
Aktualnie trwają prace nad projektem związanym z partycypacją obywatelską na terenie gmin Bircza, Ustrzyki Dolne, Fredropol – to gminy, które swoim zasięgiem obejmują projektowany Turnicki Park Narodowy.
Pomóż nam chronić polską przyrodę przekazując darowiznę
Razem z nami chroń niedźwiedzie, wilki, rysie i żbiki. Pomóż chronić ostatnie stare drzewa Puszczy Karpackiej i ich mieszkańców. Liczy się każda kwota.
